Geldrop: de beiaard van de Sint-Brigidakerk

Tommy van Doorn bespeelt dit instrument tweewekelijks tijdens de weekmarkt op woensdagmiddag van 13.30 tot 14.30 uur. In de eerste helft van 2024 is dit op: 3 januari,17 januari, 31 januari, 14 februari, 28 februari, 13 maart, 27 maart, 3 april, 17 april, 8 mei, 22 mei, 5 juni, 19 juni.

Geschiedenis

De Sint-Brigidakerk werd tussen 1889 en 1891 gebouwd naar ontwerp van architect Carl Weber. Het staat op de plaats van een voormalige middeleeuwse kerk, die in 1887 werd gesloopt. Het aanzien van de neoromaanse kerk wordt gedomineerd door een grote, achtzijdige koepel en twee 62 meter hoge torens. Het interieur is rijkelijk uitgevoerd in verschillende kleuren baksteen. De kerk geldt als één van Webers belangrijkste werken.

Van muzikaal belang is het Vollebregt-Smitsorgel. Oorspronkelijk bouwde Vollebregt in 1849 een nieuw orgel voor de oude, middeleeuwse kerk. In 1894 herplaatste F.C. Smits II het orgel in de nieuwe kerk en breidde het uit met een pedaal. In 1896 werd de huidige kas voor het orgel gemaakt, dat in twee delen rond het roosvenster opgesteld staat.

In de zuidertoren van de Sint-Brigidakerk hangt een vieroctaafs beiaard. Oorspronkelijk stond dit instrument opgesteld in een klokkenstoel op de Heuvel, midden in het centrum. Het was een geschenk van mevr. Baronesse van Tuyll van Serooskerken-Quarles van Ufford, de eerste ereburgeres van Geldrop. In 1965 werd de beiaard, gegoten door Petit & Fritsen te Aarle-Rixtel, in gebruik genomen. Het telde toen nog 37 klokken (drie octaven). In de jaren zeventig moest de klokkenstoel wijken voor een winkelcentrum en verdween de beiaard naar de gemeentewerf. In 1976 werd besloten om het te herplaatsen in de zuidertoren van de Sint-Brigidakerk. Bij deze gelegenheid werd de beiaard uitgebreid met een vierde octaaf in de bas. Sindsdien telt het instrument in totaal 47 klokken.

De klavieromvang van het instrument is c (klinkend g) - d - e - chromatisch - c4. De grootste klok weegt 640 kilogram, de kleinste 9 kilogram. Het totale klokgewicht bedraagt 3615 kilogram. In één van de klokken staat de volgende inscriptie: “21 maart 1962: Uit naam van Geldropse eerste ereburgeres, oud 75 jaren, Verluid ik Gods liefde en trouw als blijde mare C.F.H. Baronesse Van Tuyll van Serooskerken-Quarles van Ufford”. Een inscriptie in de grootste klok memoreert aan de uitbreiding van de beiaard: “Nu met tien klokken erbij, klinkt die blijde mare voor de Geldropse schare, mei 1976”. In 2009 en 2010 werd de beiaard gereviseerd.

Namens de Gemeente Geldrop-Mierlo houdt de Werkgroep Carillon zich bezig met de bespelingen en promotie van het instrument. De beiaard wordt iedere twee weken op woensdagmiddag tijdens de markt bespeeld en in de zomer zijn er een viertal beiaardconcerten door gastbeiaardiers te beluisteren. Deze vinden steeds voorafgaand aan orgelconcerten op het Vollebregt-Smitsorgel plaats, die georganiseerd worden door de Stichting Brigida Concerten Geldrop. Verder is het Wisselluidersgilde Geldrop actief, die voor het wisselluiden gebruik maakt van de beiaardklokken. Zowel in het centrum van Geldrop, als in het park bij Kasteel Geldrop, zijn er goede plaatsen om de beiaard te beluisteren.